Drodzy Rodzice, Opiekunowie, Nauczyciele i Terapeuci!
Poniżej znajdziecie listę najczęściej występujących zachowań, komunikatów oraz wyglądu oczu, które mogą sygnalizować istnienie u Dzieci zaburzeń w zakresie widzenia, czyli problemów wzrokowych.
Ich zaobserwowanie (zwłaszcza, gdy stwierdzicie, że występują „zawsze”) powinno Was skłonić do szybkiej wizyty z Dzieckiem u okulisty, celem konsultacji i przeprowadzenia specjalistycznych badań, a w efekcie wykluczenia bądź potwierdzenia Waszych obaw.
Życzę nam wszystkim zdrowia, a Dzieciom oraz Dorosłym, którzy się Nimi zajmują tego, żeby przy żadnym
z poniższych punktów nie zaznaczyli „+”, natomiast samym Dorosłym, żeby ich obawy okazały się nieuzasadnione.
Cechy i zachowania dziecka, wskazujące na problemy ze wzrokiem:
I). Wygląd oczu:
– Oczy zezujące lub poruszające się niezależnie od siebie
– Oczy zaczerwienione
– Oczy załzawione
– Powieki oblepione zaschniętą wydzieliną
– Częsty jęczmień
II). Zachowania mogące świadczyć o problemach z widzeniem:
– Unika patrzenia z bliskich odległości
– Unika pracy z bliska (w tym czytania)
– Ma bardzo krótki okres koncentracji albo często „myśli o niebieskich migdałach”
– Obraca głowę albo przechyla ją na bok, żeby patrzeć jednym okiem
– Zamyka lub zakrywa jedno oko (np. przy czytaniu)
– Marszczy się przy czytaniu, pisaniu, pisaniu na tablicy
– Ma trudności z przepisywaniem z tablicy
– Nieprawidłowo trzyma ołówek, często go łamie, często obraca papier podczas pisania
– Ma słabą koordynację oko-ręka (m.in. ma „brzydkie pismo”)
– Pisze na połowie strony (np. zapisuje prawą lub lewą połowę strony)
– Nie trzyma się liniatury
– Pisze „pod górkę” i/lub „z górki”
– Często mruga lub trze oczy
– Ma kłopoty z zapamiętywaniem, identyfikowaniem i odtwarzaniem podstawowych figur geometrycznych
– Myli podobne wyrazy,
– Słowa łączą się dziecku (zlewają) przy czytaniu
– Przeskakuje/Powtarza linijki przy czytaniu
– Omija krótkie słowa przy czytaniu
– Trzyma czytany tekst zbyt blisko
– Ma kłopoty z utrzymaniem uwagi przy czytaniu
– Zasypia przy czytaniu
– Przesuwa cyfry, kolumny liczb
– Ma słabą koordynację wzrokowo-ruchową – dziwnie niezręcznie wykonuje rozmaite czynności, jak np.: wchodzenie
i schodzenie ze schodów, rzucanie i łapanie piłki, zapinanie i rozpinanie guzików, wiązanie sznurowadeł (np. nie orientuje się, że są rozwiązane)
– Jest niezręczne, przewraca różne przedmioty
– Jest słabe w sporcie lub „nierówne” – raz wspaniałe, innym razem kiepskie
– Unika sportów, zabaw ruchowych
– Nie potrafi dobrze ocenić odległości (np. wrzucić piłeczki do wiaderka)
– Jest nerwowe, drażliwe, nadmiernie ruchliwe, objawia zmęczenie po okresie koncentracji uwagi wzrokowej
– Potyka się – wchodząc/schodząc ze schodów lub poruszając się na zewnątrz, ale także idąc po równym, wewnątrz budynku i w dobrych warunkach oświetleniowych
– Stąpa bardzo ostrożnie, jakby chodziło po nierównym, w miejscach o zróżnicowanym oświetleniu (np. idąc po chodniku w plamach słońca i cienia)
– Wchodzi w kałuże i dziury w chodniku lub jezdni, bo nie widzi „głębi” – dla niego są to plamy cienia
– Nie widzi tego co jest przy stopach, np. piłki czy leżącej na podłodze zabawki
– „Nie mieści się w drzwiach” – obija się o nie i uderza przechodząc przez nie
– Obija o słupy, kolumny, przeszklone drzwi czy wiaty autobusowe, „wchodzi w” szklane witryny
– Nie rozpoznaje twarzy (bliskich znajomych, a nawet rodziców)
– Często nie może znaleźć swoich rzeczy, chociaż ma je „pod ręką (położyło zabawki obok siebie na dywanie czy na ławce i nie może ich znaleźć),
– Nie jest wstanie utrzymać równowagi np. chodząc po krawężniku czy ławeczce gimnastycznej
– Ma pogorszenie widzenia pod koniec dnia
Inne niespecyficzne zachowania, które mogą, ale nie muszą łączyć się z deficytami w obrębie wzroku:
– Ma trudności z wykonywaniem zadań na czas
– Ma kłopoty z wykonywaniem poleceń słownych
– Ma obniżony poziom rozumienia czytanego tekstu
– Jest roztargnione, ma słabą pamięć
– Nie potrafi dobrze zorganizować sobie czasu
– Zawsze mówi „Nie potrafię”, zanim jeszcze spróbuje
– Ma problemy z rozmienianiem pieniędzy
– Gubi rzeczy osobiste, inne przedmioty
– Ma chorobę lokomocyjną
III). Skargi związane z posługiwaniem się wzrokiem:
– Bóle głowy, nudności, zawroty głowy (często przy pracy z bliska)
– Pieczenie, swędzenie lub łzawienie oczu
– Zamazywanie się obrazu (często przy patrzeniu z bliska)
– Podwójne widzenie
Oprac.: A.Kręgulec
(w materiale wykorzystano m.in. „Kwestionariusz 30 pytań COVD-QOL” – www.onya.pl)